Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi
Abbreviation: JEPS | ISSN (Online): 2757-7600 | DOI: 10.29329/jeps

Cilt 1 Sayı 1 (Aralık 2020)

Sayı Bilgileri

Sayı Bilgileri | Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi Cil. 1 (1)
Issue Information

ss. i - vi   |  DOI: 10.29329/jeps.2020.284

Özet

Anahtar Kelimeler:

Orjinal Araştırma Makaleleri

Orjinal Araştırma Makalesi | Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi Cil. 1 (1)
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Ekran Okuma Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi

Beril Ceylan & Göksu Çiçekli Koç

ss. 1 - 18   |  DOI: 10.29329/jeps.2020.284.1

Özet

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının ekran okuma öz yeterlik algı düzeylerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, internet kullanım sıklığı, internet erişim noktaları, mobil araç kullanımı, sosyal medya kullanım ve sosyal medya kullanım sıklığı değişkenleri açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Tarama modeline göre desenlenen bu çalışmada, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi seçilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği lisans programında öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmaya 100’ü kadın, 61’i erkek toplam 161 öğretmen adayı katılmıştır.  Araştırmada Ulu (2018) tarafından geliştirilen “Ekran Okuma Öz Yeterlik Algı Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma için demografik bilgiler kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Uygulama, 2019-2020 bahar yarıyılında gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmen adaylarının ekran okuma öz yeterlik algı düzeylerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının ekran okuma öz yeterlik algılarının internet, sosyal medya ve mobil araç kullanımlarından ve cinsiyetten etkilenmediği p=0.05 düzeyinde anlamlı bir farklılığın olmadığı gözlenmiştir. Buna ek olarak sınıf düzeyi açısından gruplar arasında 4. sınıflarla 3. sınıflar arasında 4. sınıflar lehine p=0.05 düzeyinde anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Bu bulgulara dayanarak öğrencilerin ekran okuma öz yeterlik algılarında erişim yollarının ve araçlarının önemli bir faktör olmadığı söylenebilir. Alan yazındaki örneklerine bakıldığında, öğretmen adaylarının ekran okuma öz yeterliklerinin mobil araç kullanım durumu ve cinsiyet açısından farklılaştığı görülmektedir. Bu durum, mobil araçların ve sosyal medya alanlarının, kişinin günlük yaşamının bir parçası olmasından kaynaklanmış olabilir. Elde edilen bulguların, alan yazına, ekran okuma öz yeterlik algısını etkileyen değişkenlerin belirlenmesinde ve model tasarımlarında katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak ölçek kullanılmıştır, farklı araştırmalarda görüşme ile desteklenebilir. Öğretmen adaylarının ekran okuma becerilerinin lisans programlarında yer alan dersler içerisinde desteklenmesi sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler: Ekran okuma öz yeterlik algısı, Tarama, Türkçe eğitimi, Türkçe öğretmeni adayı

Orjinal Araştırma Makalesi | Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi Cil. 1 (1)
Üniversite Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Değer Yönelimlerinin Demokratik Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi

Emine Merve Uslu

ss. 19 - 34   |  DOI: 10.29329/jeps.2020.284.2

Özet

Araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin değer yönelimlerini belirlemek ve değer yönelimlerinin demokratik tutumlarına etkisinin incelenerek değer yönelimleri ile demokratik tutumlarının farklı değişkenler açısından değerlendirilmesidir. Ülkemizde değer yönelimleri ve demokratik tutumları arasındaki ilişkiyi ele alan çalışmaya rastlanmamıştır. Öğrencilerin hangi değerleri daha önemli bulduğu ve bu değerlerin demokratik tutum ile ilişkisini incelenmesi demokratik tutum kazandırma sürecinde önemli olduğu düşünülmektedir.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Yerel Yönetimler, İşletme Yönetimi, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, Çocuk Bakımı ve Gençlik Hizmetleri bölümlerinde öğrenim gören 300 öğrenci örneklem grubuna dâhil edilmiştir. Veri toplamak için Kuşdil ve Kağıtçıbaşı (2000) tarafından Türkçeye uyarlanan “Schwartz Değerler Ölçeği”, öğrencilerin demokratik tutumlarını belirlemek için Gözütok (1995) tarafından geliştirilen “Demokratik Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. T- Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova), parametrik olmayan ölçümler için Kruskall Wallis H Testi Pearshon Momentler Çarpımı Korelasyon analizlerinin kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre örneklem grubunun değer sıralaması “Evrensellik, Özyönelim, İyilikseverlik, Güvenlik, Uyarılım, Uyum-İtaat, Başarı, Hazcılık, Geleneksellik, Güç” şeklindedir. Araştırmada demokratik tutum ile değer yönelimlerinin tüm boyutlarında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre üniversite öğrencilerinin öğrenim gördükleri bölüm ve mezun oldukları lise türüne göre değer yönelimleri ve demokratik tutumlarında anlamlı bir şekilde farklılaştığı; cinsiyet türüne ve öğrenim şekline göre anlamlı fark bulunmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Değer Yönelimleri, Üniversite Öğrencileri, Demokratik Tutum, Değer

Orjinal Araştırma Makalesi | Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi Cil. 1 (1)
2010 ve 2020 Yılları Arasında Kültürel Sermaye ile İlgili Tamamlanmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Ahmet Ateş

ss. 35 - 53   |  DOI: 10.29329/jeps.2020.284.3

Özet

Bu çalışmanın amacı 2010 ve 2020 tarihleri arasında kültürel sermaye ile ilgili tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan doküman analizi kullanılmıştır. Araştırma amacı doğrultusunda YÖK-Tez’de “Kültürel Sermaye” anahtar kelimesi kullanılarak 22 yüksek lisans ve 11 doktora olmak üzere toplamda 33 tez elde edilmiş ve tamamı incelenmiştir. Çalışma doğrultusunda tezler türlerine, kullanılan yöntemlere, çalışılan örneklem gruplarına, veri toplama tekniklerine; tez türlerine göre de örneklem dağılımlarına, örneklem sayılarına, yöntemlerine, veri toplama tekniklerine ve konu alanlarına göre sınıflandırılarak incelenmiştir. İncelenen 33 tez arasından 18 tezde en çok nitel yöntem kullanılmıştır. Bunun nedeni araştırmacıların, araştırılan konunun sosyolojik bir terim olmasından dolayı, özellikleri gereği en kapsamlı ve en geçerli verilere nitel yöntem ile ulaşılabileceği inancını taşıyor olması olabilir. Ayrıca incelenen 33 tez arasından 22 tezde en çok çalışılan grup yetişkinlerdir. Bunun nedeninin araştırmacıların, yetişkinleri belirli bir ekonomik sermayeye sahip ve dolayısıyla kültürel sermaye harcamaları için gerekli ekonomik özgürlüğü elinde bulunduran bir grup olarak görmesi olduğu düşünülebilir. Bu da beraberinde, yetişkinlerin kültürel sermaye pratiklerinin oturmuş olduğu düşüncesini getirmiş olabilir. Tezlerde sayıca az kullanılan karma yöntemin sayısının artması gerektiği, çünkü bu yolla nicel verilerden elde edilen sonuçların nitel verilerle desteklenip daha derinlemesine bir sonuca gidilmesinin çalışılan konuyu daha anlaşılır bir hale getireceği düşünülmektedir. Çalışma grubunun yetişkinler dışında farklı gruplarla çalışılması, kültürel sermaye pratiklerinin anlaşılmasında daha etkili olabilir.

Anahtar Kelimeler: Kültürel Sermaye, Pierre Bourdieu, Doküman İnceleme, Lisans üstü Tezler

Orjinal Araştırma Makalesi | Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi Cil. 1 (1)
Türkçe Yazılı Medyada Reklam Dili ve Reklam Metinlerinin Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanımı

Volkan Aydın & Yusuf Avcı

ss. 54 - 66   |  DOI: 10.29329/jeps.2020.284.4

Özet

Bu araştırmanın amacı Türkçe yazılı medyada reklam metinlerinin dil özelliklerini incelemek ve reklam metinlerinin yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında kullanılmasına yönelik etkinlik örnekleri sunmaktır. Nitel bir çalışma olan bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkçe yazılı medyada (Dergi, gazete, aylık bültenler vb.) yer alan reklam metinleri oluştururken örneklemini son beş yılda Türkçe yazılı medyada yayımlanmış dergi, gazete ve bültenlerden amaçlı örneklem yoluyla seçilerek alınan üç yüz altmış sekiz reklam metni oluşturmuştur. Örneklem olarak seçilen reklam metinlerinin; kozmetik, spor, bankacılık, otomobil, gıda ürünleri ve inşaat sektörü gibi farklı alanlardan elde edilmesi konusunda hassasiyet gösterilmiştir.  Çalışmanın ilk bölümünde reklam alanı ile ilgili tanımlara, reklamcılığın dünyada ve ülkemizdeki tarihine, reklamların türlerine, reklam araçlarına, reklamların kültür ve retorikle ilişkisine ve reklam alanı ile ilgili diğer bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise araştırmanın örneklemini oluşturan reklam metinleri, dil özellikleri bakımından incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü ve son bölümüne ise reklam metinlerinin yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında neden kullanılması gerektiği konusunda bilgi verilerek başlanmış devamında on üç tane etkinlik örneğine yer verilmiştir. Etkinlik örnekleri verilirken Avrupa Dil Portfolyosu’nun içerdiği dil becerileri gözetilmiştir.  Araştırma boyunca yapılan incelemelerde, reklam metinlerinin sıradan düz yazılardan çok şiirsel bir dile sahip, retorik unsurlar barındıran metinler olduğu görülmüştür. Bu durum reklam metinlerini sıradan metinler olmaktan çıkararak edebi bir dile sahip olan metinlere yaklaştırmaktadır. Aynı zamanda reklam metinlerinin dikkat çekmek, ikna etmek ve akılda kalıcı olmak gibi kaygılarla oluşturulmuş olması da bu metinlerin ders ortamında özgün birer materyal olarak kullanılmasının önünü açmaktadır. Reklam metinleri yoluyla yapılan etkinliklerde öğrenicinin dikkatini çekmek kolay olacak, öğrenici tarafından bu etkinlikler zevkle yapılacak, öğrenilen bilgiler daha kalıcı olacaktır. Bu sebeple çalışmanın son bölümünde reklam metinlerinden nasıl yararlanılabileceği konusunda fikir vermek adına on üç etkinliğe yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Türkçe yazılı medya, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, reklamlar, özgün metinler, yabancı dil etkinlikleri

Derleme Makaleleri

Derleme Makalesi | Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi Cil. 1 (1)
Terör Homo Faber’in Günahı Mı?

Necmiye Ayşim Parlakyıldız

ss. 67 - 75   |  DOI: 10.29329/jeps.2020.284.5

Özet

Günümüzde “Terör” kavramına ilişkin çok sayıda tanımlama ve çalışma bulunmaktadır. Bunca çalışma olmasına karşın terörün insanoğlunun artık maalesef gündelik sorunu boyutunda algılanır ve kabul edilir olması, “insan”ın aleyhine gelişen bir durum arz etmektedir. Pekiyi bu konuda suçlu olan da aslında bir anlamda “insan”ın kendisi değil midir? Üreten varlık olarak insanın, kendisinin de -farkındalığında olarak veya olmaksızın- bu suça iştirak ettiği düşünülürse, insanın kendi düşmanının yine kendisi olduğu görülür. 16. yüzyıl ile birlikte insan; sadece “düşünen” ve “gözlemleyen” varlık olmasından başka, artık “üreten” varlık haline de dönüşür ve böylelikle onun bir anlamda terörün yaratıcısı konumuna geldiği de rahatlıkla söylenebilir. Ancak burada önemli bir ayrıntı sözkonusudur ki o da şudur: “Üreten” varlık haline dönüşen insanın üretim eylemi aşamasındaki niyetidir. Bu niyet olumlu da olabilir olumsuz da. Eğer olumsuz ise şu halde üreten insan yani; “Homo Faber” artık bir günahkârdır. Bu çalışmada terörün edebiyattaki yansımasına örnek olarak Joseph Conrad’ın Gizli Ajan adlı romanında “Homo Faber”in işlediği günah felsefi açıdan irdelenecektir. Çalışmanın amacı; Joseph Conrad’ın, Gizli Ajan adlı eserinde romanın bazı kahramanları üzerinden, sözgelimi Adolf Verloc, “Profesör” lâkaplı anarşist, … v.b., “Homo Faber” kavramının “niyet” ölçüsünde ne düzeyde şekillenip, romanın sonunda ise “terör” eylemini gerçekleştiren bir varlığa nasıl dönüşmüş olduğunu ortaya koymaktır. Bununla birlikte çalışmanın konusu eklektik yöntem ve daha ziyade toplumbilimsel inceleme yöntemi ile incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Terör, homo faber, günah, Joseph Conrad, Gizli Ajan.