Üniversite Öğrencilerinde Mizojini Algısını Etkileyen Faktörler

Zeynep Pelin Morgül; Durmuş Özbaşı

doi:10.29329/jeps.2025.1332.3

Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 2025, Clt. 6(1) 58-72

Üniversite Öğrencilerinde Mizojini Algısını Etkileyen Faktörler

Zeynep Pelin Morgül, Durmuş Özbaşı

ss. 58 - 72 | DOI: https://doi.org/10.29329/jeps.2025.1332.3

Yayın Tarihi: Haziran 30, 2025 | Görüntüleme Sayısı: 0/0 | İndirilme Sayısı: 0/0

PDF İndir

Özet

Mizojini, kadınlara yönelik olumsuz tutumların, ayrımcılığın ve şiddetin normalleştirilmesiyle ortaya çıkan toplumsal bir olgudur. Ataerkil toplumlarda, kadınları değersizleştirme, cinsel nesneleştirme ve şiddeti haklı gösterme gibi tutumlar, mizojininin temel zihinsel altyapısını oluşturmaktadır. Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin mizojini algılarını etkileyen çeşitli faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, öğrencilerine uygulanarak İçselleştirilmiş Kadın Düşmanlığı Ölçeği aracılığıyla katılımcılardan "Erkekleri Kadınlardan Daha Değerli Görme", "Kadınlara Güvenmeme","Kadınları Değersizleştirme" ve demografik bilgiler üzerinden veri toplanmış ve bu veriler analiz edilmiştir. Araştırmada nicel veri analizi yöntemlerinden İlişkisel tarama modeli kullanılmıştır. İlişkisel tarama modeli, bir değişkenin diğer değişkenle olan ilişkisini inceleyerek, değişkenler arasındaki ilişkilerin ortaya konmasını hedeflemektedir. Veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Toplanan veriler IBM SPSS Statistics 20 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda İçselleştirilmiş Kadın Düşmanlığı Ölçeğinin Cronbach alfa katsayısı .88 olarak hesaplanmıştır. Bu değer, .70'in üzerinde olduğu için ölçeğin güvenilir olduğunu göstermektedir. Alt ölçek boyutlarının Cronbach alfa kat sayıları ise “Kadını Değersizleştirme” 0.80, “Kadına Güvenmeme” 0.81 ve “Erkeklere Kadınlardan Daha Fazla Değer Verme” 0.77’dir. Çalışmada mizojini algısı ile cinsiyet, bölüm, gelir düzeyi ve eğitim düzeyi gibi demografik özellikler arasındaki ilişkiler parametrik ve nonparametrik testlerle analiz edilmiştir. Veri analizleri sonucunda, özellikle cinsiyet değişkeni açısından, tüm alt ölçek boyutlarında anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, mizojini ile sosyal medya kullanım süresi arasındaki ilişki de incelenmiş ve sosyal medyanın kadın düşmanlığı üzerinde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Araştırma bulguları, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve mizojininin, bireylerin yalnızca psikolojik etmenlere dayalı olmadığını ve cinsiyete dayalı rollerin mizojiniyi etkilediğini ortaya koymaktadır. Cinsiyet haricinde sosyal medya kullanımı ve annenin eğitim durumu gibi farklı değişkenlerde de düşük düzeyde olsa da anlamlı farklılıklar görülmektedir.

Anaktar kelimeler: Mizojini, İçselleştirilmiş Kadın Düşmanlığı, Cinsiyet Eşitsizliği, Toplumsal Cinsiyet

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Morgul, Z.P., & Ozbasi, D. (2025). Üniversite Öğrencilerinde Mizojini Algısını Etkileyen Faktörler. Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 6(1), 58-72. https://doi.org/10.29329/jeps.2025.1332.3

Harvard
Morgul, Z. and Ozbasi, D. (2025). Üniversite Öğrencilerinde Mizojini Algısını Etkileyen Faktörler. Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 6(1), pp. 58-72.

Chicago 16th edition
Morgul, Zeynep Pelin and Durmus Ozbasi (2025). "Üniversite Öğrencilerinde Mizojini Algısını Etkileyen Faktörler". Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 6 (1):58-72. https://doi.org/10.29329/jeps.2025.1332.3

Kaynakça

Adaçay, F. R. (2018). Toplumsal cinsiyetin yaratılması ve sürdürülmesinde temel kurumların rolü. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 1(2), 345-363. https://doi.org/10.35235/uicd.466986 [Google Scholar] [Crossref]
Acker, J. (1990). Hierarchies, jobs, bodies: A theory of gendered organizations. Gender and Society, 4(2), 139-158. https://doi.org/10.1177/089124390004002002 [Google Scholar] [Crossref]
Aslantürk, G., ve Turgut, H. (2015). 8284 vakası: Ekşi Sözlük'te cinsiyetçi kamusallığın yeniden üretilmesi. İlef Dergisi, 2(1), 45-76. https://doi.org/10.24955/ilef.305267 [Google Scholar] [Crossref]
Batuş, G., Alve, F., Arık, B. ve Çoban, B. (2005). Kadife Karanlık. (2.Baskı), İstanbul: Su Yayınları. [Google Scholar]
Baydar, H. G., Veysi. B. ve Günay, G. (2025). How sexism affects violence against women: The mediating role of misogyny. Türk Dünyası Kadın Araştırmaları Dergisi, 4(6), 1-14. Doi:10.5281/zenodo.15108698 [Google Scholar]
Bayraktar, G. (2023). İkinci dalga feminist hareketin feminizmin gelişimindeki dönüştürücü rolü. Advances in Women’s Studies, 5(2), 49-56. https://doi.org/10.5152/atakad.2023.23042 [Google Scholar] [Crossref]
Beauvoir, S. D. (1956). The Second Sex. (2. Baskı), New York: Jonathan Cape. [Google Scholar]
Bem, S. L. (1993). The Lenses of Gender: Transforming the Debate on Sexual Inequality. Yale University Press. [Google Scholar]
Biescas, A., Ocampo, M. R., Macatangay, G. F., Pascua, E. J., and Sandoval, L. J. (2023, July 9). Is history repeating itself?: Analysis of the Transmission of Misogyny to Daughters Through Family Communication. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4504733. [Google Scholar]
Bitmez, M. N. (2019). İnsan hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında Türkiye'de kadına yönelik sosyal politikalar. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (4), 53-80. [Google Scholar]
Buchmann, C., DiPrete, T. A. and McDaniel, A. (2008). Gender inequalities in education. Annual Review of Sociology, 34(1), 319-337. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.34.040507.134719 [Google Scholar] [Crossref]
Can, A. (2022). Spss ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
Erenoğlu, R. ve Yaman Sözbir, Ş. (2024). Genç kadınlarda içselleştirilmiş kadın düşmanlığı ile flört şiddetine yönelik tutumlar arasında bir ilişki var mıdır?. Psikiyatri Hemşireliği Arşivleri. (51), 89-94. [Google Scholar]
Fiske, S. T. (2001). The ambivalent sexism inventory: Differentiating hostile and benevolent sexism. Journal of Personality and Social Psychology, 3(70), 491-512. https://doi.org/10.1037/0022-3514.70.3.491. [Google Scholar] [Crossref]
Gökçen, M. ve Kavas, A. B. (2018). Meslek seçiminde toplumsal cinsiyetin rolü: bir ölçek geliştirme çalışması. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 1(1), 48-67. [Google Scholar]
Güler, M., Bozkur, B. ve Güler, H. A. (2024). Parent resilience, couple burnout, and misogyny in fathers with disabled children. Psihologija, 57 (4), 475-489. https://doi.org/10.2298/PSI220919003G. [Google Scholar] [Crossref]
Gültekin, İ., ve Durmuş, E. (2025). Erkeklerin psikolojik yardım arama tutumlarını yordamada femfobi ve içselleştirilmiş kadın düşmanlığının rolü. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 8(1), 24-44. [Google Scholar]
Güngör, E. ve Uyanık, A. (2024). Erkek üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarının kadın düşmanlığı üzerindeki etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), 116-125. https://doi.org/10.46971/ausbid.1562986 . [Google Scholar] [Crossref]
Huber, J. (1988). A theory of family, economy, and gender. Journal of Family Issuesournal of Family Issues, 9(1), 9-26. https://doi.org/10.1177/0192513880090010. [Google Scholar] [Crossref]
Jane, E. A. (2016). Online misogyny and feminist digilantism. Continuum, 30(3), 284-297. https://doi.org/10.1080/10304312.2016.1166560. [Google Scholar] [Crossref]
Kılıç, N. ve Karaçay, H. (2021). İşgücü piyasasında kadının konumu ve cinsiyete dayalı ayrımcılık: Neoklasik ve marksist yaklaşımlar üzerine bir değerlendirme. Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, 9(1), 24-33. [Google Scholar]
Kyriazos, T. ve Poga, M. (2023). Association of modern sexism with demographic and socioeconomic factors: A machine learning approach. Social Network Analysis and Mining, 13(1), 154. https://doi.org/10.1007/s13278-023-01164-y. [Google Scholar] [Crossref]
Maigret, E. (2011). Medya ve İletişim Sosyolojisi. (H. Yücel, Çev.), (2. Baskı), Istanbul: İletişim Yayınları. [Google Scholar]
Sözbir, Ş. Y., Vural, G. ve Toprak, F. Ü. (2020). A study for testing the validity and reliability of the Turkish version of the internalized misogyny scale. International Journal of Mental Health and Addiction, 19(18), 1705-1715. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00257-5. [Google Scholar] [Crossref]
Sparks, B., Zidenberg, A. M., and Olver, M. E. (2022). Involuntary celibacy: A review of incel ideology and experiences with dating, rejection, and associated mental health and emotional sequelae. Current psychiatry reports, 24(12), 731–740. https://doi.org/10.1007/s11920-022-01382-9. [Google Scholar] [Crossref]
Suveren, Y. (2022). Günümüz dünyasında kadın düşmanlığı (mizojini) ve görünümleri. Sakarya Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), 19-36. [Google Scholar]
Şahin, H., Akca, N. and Çakmak, A. (2025). The relationship between women's perception of social gender and misogyny. Empowering women through rural sustainable development and entrepreneurship. IGI Global Scientific Publishing, 347-356. 10.4018/979-8-3693-6572-4.ch018. [Google Scholar]
Temelli, E. (2022). “Incel” örneği üzerinden çevrim içi mizojinist gruplar ve şiddet eylemleri. International Journal of Social and Humanities Sciences (IJSHS), 6(1), 11-30. [Google Scholar]
Temellioğlu, Ş. H. (2021). Andersen masallarında toplumsal cinsiyet rolleri. AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 165-178. https://doi.org/10.22466/acusbd.945013. [Google Scholar] [Crossref]
Turnbull, S. M., Vanholsbeeck, F., Locke, K. and O'Neale, D. R. J. (2019). Bourdieu, networks, and movements: Using the concepts of habitus, field and capital to understand a network analysis of gender differences in undergraduate physics. https://arxiv.org/abs/1903.08725 [Google Scholar]
Türeli, N. Ş., ve Dolmacı, N. (2013). İş yaşamında kadın çaloşana yönelik ayrımcı bakış açısı ve mobbing üzerine ampirik bir çalışma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 83-104. [Google Scholar]

Cilt 6 Sayı 1

Haziran 2025

Tüm makaleleler