Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi
Abbreviation: JEPS | ISSN (Online): 2757-7600 | DOI: 10.29329/jeps

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 2023, Cil. 4(2) 112-144

Ortaöğretim Kurumlarında Yönetici Gözüyle Bağımlılık: Bir Durum Çalışması

Yaşar Dilber

ss. 112 - 144   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jeps.2023.633.3

Yayın tarihi: Aralık 31, 2023  |   Okunma Sayısı: 114  |  İndirilme Sayısı: 159

PDF İndir

Özet

Bir nesne ya da davranışa karşı kontrol edilemeyen bir istek olarak tanımlanan bağımlılık kavramı çoğunlukla sigara, uyuşturucu, alkol ve kumarı kapsarken son yıllarda aşırı teknoloji kullanımı, yeme, uyuma, alışveriş, marka gibi bazı davranışlar bağımlılık olarak adlandırılmaktadır. Bağımlılıklar toplumun genelini tehdit eden küresel bir halk sağlığı sorunu olarak değerlendirilmektedir. Günümüzde bağımlılıklar, çocuk ve ergenler arasında hızla yayılarak ülkelerin geleceklerini tehdit eder boyutlara ulaşmıştır. Bu çalışma ile 3 farklı ortaöğretim okul türünde (Anadolu Lisesi, Meslek Lisesi, İmam Hatip Lisesi) görev yapan yöneticilerin bağımlılıklar konusunda farkındalık düzeylerinin, bağımlılıklara yönelik değerlendirmelerinin ve kurumlardaki uygulamaların ortaya konulması amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasının kullanıldığı bu araştırmada veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile Bursa ili merkez iki ilçesinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile belirlenen 18 kurum yöneticisi ile görüşmeler yapılarak elde edilmiştir. Verilerin içerik analizi sonucunda kurum yöneticilerinin bağımlılıklar konusunda farkındalıklarının olduğu, bağımlılıklarla mücadelede uygulanan devlet politikalarını yetersiz buldukları, kurumlarında yapılan çalışmaların öğrenci ve öğretmende farkındalık sağladığını fakat yeterli bulmadıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca kurumlar arasında bağımlılık türlerinin yaygın olarak görülme sıklığında farklılaşma olduğu, Meslek Liseleri ve Anadolu Liselerinde teknoloji bağımlılığı ve sigara ile İmam Hatip Liselerinde daha çok teknoloji bağımlılığı sorunları yaşandığı bulgulanmıştır. Tüm okul türlerinde bağımlılık türlerinden en fazla sorun yaşanılan alanın teknoloji bağımlılığı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak kurum yöneticilerinin bilgi düzeylerinin arttırılması, bağımlılıklar konusunda yapılan çalışmaların niteliklerinin geliştirilmesi ile öğrenciler için etkin danışmanlık sisteminin bağımlılık gelişimini önleyici etkisinin olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Bağımlılıklar, orta öğretim kurumları, orta öğretim yöneticileri

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Dilber, Y. (2023). Ortaöğretim Kurumlarında Yönetici Gözüyle Bağımlılık: Bir Durum Çalışması . Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 4(2), 112-144. doi: 10.29329/jeps.2023.633.3

Harvard
Dilber, Y. (2023). Ortaöğretim Kurumlarında Yönetici Gözüyle Bağımlılık: Bir Durum Çalışması . Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 4(2), pp. 112-144.

Chicago 16th edition
Dilber, Yasar (2023). "Ortaöğretim Kurumlarında Yönetici Gözüyle Bağımlılık: Bir Durum Çalışması ". Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 4 (2):112-144. doi:10.29329/jeps.2023.633.3.
Kaynakça
  1. Aktan, O., Yılmaz, M., & Yılmaz M. (2018). Ortaokullarda uygulanan bağımlılıkla mücadele programının etkililiğinin değerlendirilmesine yönelik yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5(4), 637-664. doi 10.15805/addicta.2018.5.4.0041. [Google Scholar]
  2. Albayrak, S. & Balcı, S. (2014). Gençlerde madde bağımlılığı ve önlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(2), 30-37. [Google Scholar]
  3. Alimoradi, Z., Lotfi, A., Lin, C. Y., Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2022). Estimation of behavioral addiction prevalence during COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. Current addiction reports, 9(4), 486-517. doi: 10.1007/s40429-022-00435-6. [Google Scholar] [Crossref] 
  4. Andreassen, C. S. (2015). Online social network site addiction: A comprehensive review. Current Addiction Report, 2(2), 175–184. doi:10.1007/s40429-015-0056-9. [Google Scholar] [Crossref] 
  5. Arastaman, G., Öztürk-Fidan, İ., & Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75. doi: 10.23891/efdyyu.2018.61. [Google Scholar] [Crossref] 
  6. Arslan, D., T., & Akbulut, Y. (2017). Sağlık bakanlığının uyuşturucuya yönelik politikaların analizi. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 4, 151-180. doi: 10.15805/addicta.2017.4.2.0031. [Google Scholar] [Crossref] 
  7. Arslan, S., & Bal, F. (2019). Üniversite öğrencilerinde alkol kullanım sıklığı, çevresel-ailevi risk faktörleri ve cinsiyet farklılıkları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 543-556. doi: 10.17719/jisr.2019.3742. [Google Scholar] [Crossref] 
  8. Ateş, K., & Tuncay, T. (2020). Madde bağımlılığı merkezine başvuranların aile ve sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi Bursa GADEM örneği. Tıbbı Sosyal Hizmetler Dergisi, 16, 62-81. doi: 10.46218/tshd.796668 [Google Scholar] [Crossref] 
  9. Ayakdaş-Dağlı D., & Yüyen M. N. (2023). Davranışsal bağımlılıklar ve hemşirelik yaklaşımı. Bağımlılık Dergisi, 24(1): 104-112. doi: 10.51982/bagimli.1086045 [Google Scholar] [Crossref] 
  10. Bahar, A. (2018). Uyuşturucu madde kullanımının nedenleri ve bağımlılık oluşum sürecinde iletişimsel yaklaşımların rolü ve önemi: Polis kayıtları üzerinden olgusal bir inceleme. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Science, 55, 1-36. doi: 10.26650/CONNECTIST2018-0032 [Google Scholar] [Crossref] 
  11. Bat-Tonkuş M., Elveren, A., & Tokmak Ş. (2022).  Bağımlı bireylerin yaşadıkları ruhsal sorunlar ve önlemeye yönelik uygulamalar. Journal of Medical Sciences, 3(4), 206-213. doi: 10.46629/JMS.2022.95. [Google Scholar] [Crossref] 
  12. Beard, K., W. (2005). Internet addiction: A reivew of current assessment techniques and potential assessment questions, CyberPsychology & Behavior, 8(1), 7-14. doi: 10.1089/cpb.2005.8.7. [Google Scholar] [Crossref] 
  13. Bektaş, H. (1991). Uyuşturucu batağı. Milliyet Yayınları. [Google Scholar]
  14. Benningfield, M. M., Riggs, P., & Stephan, S. H. (2015). The role of schools in substance use prevention and intervention. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 24(2), 291-303. doi: 10.1016/j.chc.2014.12.004. [Google Scholar] [Crossref] 
  15. Bettinardi-Angres, K., & Angres, D. H. (2010). Understanding the disease of addiction. Journal of Nursing Regulation, 1(2), 31-37. [Google Scholar]
  16. Bilim ve Aydınlanma Akademisi (2019). Türkiye’de uyuşturucu sorunu: Neden büyüyor, nasıl önlenecek? Bilim ve Aydınlanma Akademisi Raporu. https://bilimveaydinlanma.org/content/images/pdf/rapor/turkiyede-uyusturucu-sorunu-neden-buyuyor-nasil-onlenecek.pdf. [Google Scholar]
  17. Cui, X., & Chi, X. (2021). The relationship between social support and internet addiction among Chinese adolescents during the COVID-19 pandemic: a multiple mediation model of resilience and post-traumatic stress disorder symptoms. Psychology Research and Behavior Management, 1665-1674. [Google Scholar]
  18. Cüceler, S., Yılmaz, M., & Türkleş, S. (2022). Madde bağımlısı bireylerin yaşadığı psikososyal sorunlar, uygulanan kanıt temelli müdahaleler ve hemşireliğin rolü. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 105-110. doi: 10.51982/bagimli.958710. [Google Scholar] [Crossref] 
  19. Demirdil, G., & Harmancı, P. (2021). Davranışsal bağımlılıklar: Bağımlılıktan bağımsızlığa doğru. Iksad Publishing House. [Google Scholar]
  20. Dere, İ., & Uçar, A. (2020). Okullarda karşılaşılan bağımlılıklar üzerine bir durum çalışması. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 114-133. [Google Scholar]
  21. Dinç, M. (2015). İnternet bağımlılığı ve gençlik. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 3(3), 31-65. [Google Scholar]
  22. Dinç, M. (2018). Uyuşturucu madde bağımlılığı ve yeni bağımlılık türlerinin araştırılarak bağımlılık nedenlerinin ve alınacak tedbirlerin tespit edilmesi maksadıyla kurulan meclis araştırması komisyonu tutanak dergisi. 10. Toplantı 1. Oturum, Dönem 26, Yasama Yılı 3, Ankara: TBMM. https://acikerisim.tbmm.gov.tr/items/fe8d1c06-9db2-4c8e-b403-b912338687d3. [Google Scholar]
  23. Doğan, Y. B.   (2001). Madde kullanımı ve bağımlılığı. Aile ve Toplum Dergisi, 1(4), 79-86. [Google Scholar]
  24. DSM-V (2022). DSM-5 TR tanı ölçütleri başvuru el kitabı. Esenkal Yayıncılık [Google Scholar]
  25. Efrati, Y., & Spada, M. M. (2022). Self-perceived substance and behavioral addictions among Jewish Israeli adolescents during the COVID-19 pandemic. Addictive Behaviors Reports, 15. doi: 10.1016/j.abrep.2022.100431. [Google Scholar] [Crossref] 
  26. EGM (2019). 2019 Türkiye uyuşturucu raporu. Ankara: Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı, EGM Yayın Katalog No: 703. [Google Scholar]
  27. EGM (2020). Narkolog projesi analiz raporu 2020. Ankara: Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı, Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi Şube Müdürlüğü, NBD Yayınları: 22, Yayın No: 2020/8. [Google Scholar]
  28. Ektiricioğlu, C., Arslantaş, H., & Yüksel, R. (2020). Ergenlerde çağın hastalığı: Teknoloji bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 29(1), 51-64. doi: 10.17827/aktd.498947. [Google Scholar] [Crossref] 
  29. EMCDDA (2019). 2019 Avrupa uyuşturucu raporu: Gelişme ve eğilimler. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi. [Google Scholar]
  30. Ergin, K. (1988). Sigaranın sağlık üzerine etkileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(1), 65-71. [Google Scholar]
  31. Ericson, N. (2001). Substance abuse: The nation's number one health problem. US Department of Justice, Office of Justice Programs, Office of Juvenile Justice and Delinquency Prevention. [Google Scholar]
  32. Esen, B., K., & Gündoğdu, M. (2010). The relationship between internet addiction, peer pressure and perceived social support among adolescents. The International Journal of Educational Researchers, 1(2), 29-36. [Google Scholar]
  33. Fatima I. (2017). Drug abuse among youth: Causes, effects and control. J Integ Comm Health, 6(1): 1-5. [Google Scholar]
  34. Gazioğlu, A., E. İ., & Canel, A., N. (2015). Bağımlılıkla mücadelede okul temelli bir önleme modeli: Yaşam becerileri eğitimi. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 2(2), 5-44. doi: 10.15805/addicta.2015.2.2.0011. [Google Scholar] [Crossref] 
  35. Gerçek, C. (2009). Okullarda sigara eğitimine yönelik yapılan deneysel araştırmaların değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 21-29. [Google Scholar]
  36. Gillham, B. (2000). Case study research method. Continioum House. [Google Scholar]
  37. Gökel, Ö. (2020). Teknoloji bağımlılığının çeşitli yaş gruplarındaki çocuklara etkileri hakkındaki ebeveyn görüşleri. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(1), 41-47. doi:10.35365/ctjpp.20.2.6 [Google Scholar] [Crossref] 
  38. Gökler, R., & Koçak, R. (2008). Uyuşturucu ve madde bağımlılığı. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi,1, 89-104. [Google Scholar]
  39. Gürol, D. T. (2008). Madde bağımlılığı açısından riskli adolesanlar.  İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Adolesan Sağlığı II. Sempozyum Dizisi No. 63, 65-68. [Google Scholar]
  40. Hancock, D. R., & Algozzine, B. (2006). Doing case study research: A practice guide for beginning researchers. Teachers College Press. [Google Scholar]
  41. Herie, M., Godden, T., Shenfeld, J., & Kelly, C. (2007). Addiction an information guide: A guide for people with addiction and their Families. Centre for Addiction and Mental Health. [Google Scholar]
  42. Hilčenko, S., & Jakovljević, N. (2019). Technology addiction in children. Edukacja-Technika-Informatyka, 10(2), 239-244. doi: 10.15584/eti.2019.2.35. [Google Scholar] [Crossref] 
  43. İmamoğlu, Ş. Ö. (2011). Avrupa birliği üyesi ülkelerde alkollü içkiler sektörüne ilişkin bazı düzenlemeler. T.C Avrupa Birliği Bakanlığı Tek Pazar ve Rekabet Başkanlığı. [Google Scholar]
  44. Kalkınma Bakanlığı (2018). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Sağlıklı Yaşam ve Bağımlılıkla Mücadele Çalışma Grubu, Bağımlılıkla Mücadele Alt Çalışma Grubu Raporu. Kalkınma Bakanlığı. [Google Scholar]
  45. Kara, İ.  (2014). Şiddet dayalı suçlarda bağımlılık ve bağımlılık merkezlerinin iyileştirmedeki rolleri: İzmir örneği [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
  46. Karaaziz, M., & Keskindağ, B. (2016). Gençler arasındaki popüler psikoaktif madde; Sentetik kannabinoid (bonzai): Bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri, 19(3), 137-144. doi: 10.5505/kpd.2016.03522. [Google Scholar] [Crossref] 
  47. Karaca, Z. E., & Çifci, E. G. (2021). Madde kullanımının ve bağımlılığının sosyoekonomik maliyetinin ve suç ile ilişkisinin değerlendirilmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 42-57. doi: 10.18026/cbayarsos.550419 [Google Scholar] [Crossref] 
  48. Kaygısız, M. (2005). Adli bilimler. Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  49. Kemp, S. (2021). Digital 2021: Global digital overview report. Hootsuite. [Google Scholar]
  50. Kuhns, J. B., Exum, M. L., Clodfelter, T. A., & Bottia, M. C. (2014). The prevalence of alcohol-involved homicide offending: A meta-analytic review. Homicide studies, 18(3), 251-270. doi: 10.1177/1088767913493629. [Google Scholar] [Crossref] 
  51. Kılıç, K. M., Peker A., P., & Çulhalık, M. (2009). Türkiye’de uyuşturucu suçu. Ankara: Dış İlişkilerden Sorumlu Daire Başkanlığı Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Araştırma Merkezi Raporu. [Google Scholar]
  52. Kırılmaz, H., & Dağlı, Z. (2018). Bağımlılık ve bağımlılıkla mücadele konusunda akademik çalışmalar üzerine bir inceleme. Ateş, H. & Koçak, A. (Ed.), Bir kamu politikası olarak bağımlılıkla mücadele kitabı içinde (s.7-23). Nobel Yayınları. [Google Scholar]
  53. Kızıltaş, A. (2019). Üniversite öğrencilerinin öz denetim, stresle başa çıkma ve sosyal destek algıları ile alkol ve madde kullanma riskleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  54. Köknel, Ö. (1998). Bağımlılık-alkol ve madde bağımlılığı. Altın Kitaplar Yayınevi. [Google Scholar]
  55. Kurt, S. U. (2018). Dünyada ve Türkiye’de uyuşturucu kullanımı. https://www.dogrulukpayi.com/bulten/dunyada-ve-turkiye-de-uyusturucu-kullanimi. [Google Scholar]
  56. Markiewicz, J., Swanberg, K., & Weis, M. (2017). Awareness, education, and collaboration: Promising school-based opioid prevention approaches. SAMHSA, 1-15. [Google Scholar]
  57. Mavili, S. (2017). Pamukkale üniversitesi tıp Fakültesi öğrencilerinin bağımlılık yapıcı madde kullanım durumları [Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Denizli. [Google Scholar]
  58. Meclis Araştırma Komisyonu Raporu (2008). Uyuşturucu başta olmak üzere madde bağımlılığı ve kaçakçılığı sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan komisyon. Dönem 23, Yasama Yılı 3, TBMM Yayınları. [Google Scholar]
  59. Mete, B., Söyiler, V., & Pehlivan, E. (2020). Adölesanlarda sigara içme ve madde kullanma prevalansı. Bağımlılık Dergisi, 21(1), 64-71. [Google Scholar]
  60. Nikmanesh, Z., Baluchi, M. H., & Motlagh, A. A. P. (2015). The role of social support and positive affect on prediction of addiction relapse. Annals of Military and Health Sciences Research, 13(3), 98-102. [Google Scholar]
  61. OECD (2023). Alcohol consumption. doi: 10.1787/e6895909-en (Accessed on 18 November 2023). [Google Scholar] [Crossref] 
  62. Olcay, S. (2018). Sosyalleşmenin dijitalleşmesi olarak sosyal medya ve resimler arasında kaybolma bozukluğu: Photolurking. Yeni Medya Elektronik Dergisi (eJNM), 2(2), 90-104. doi: 10.17932/IAU.EJNM.25480200.2018.2/2.90-104. [Google Scholar] [Crossref] 
  63. Ögel, K., & Aksoy, A. (2007). Tutuklu ve hükümlü ergenlerde madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 8(1), 11-17. [Google Scholar]
  64. Ögel, K. (2015). Bağımlı aileleri için rehber kitap: Alkol, uyuşturucu, bilgisayar, sigara ve diğer bağımlılıkları olanların yakınlarına bilgiler. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. [Google Scholar]
  65. Özbay, Y., Yılmaz, S., Büyüköztürk, Ş., Aliyev R., Tomar, İ., H., Eşici H., Yancar, C., & Akyılmaz, F., D. (2018). Madde bağımlılığı: Temiz bir yaşam için bireyin güçlendirilmesi. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5(1), 81-132. doi: 10.15805/addicta.2018.5.1.0001. [Google Scholar] [Crossref] 
  66. Özmen, F., & Kubanç, Y. (2013). Liselerde madde bağımlılığı-mevcut durum ve önerilere ilişkin okul müdürleri ve öğretmenlerin bakış açıları. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(3), 357-382. [Google Scholar]
  67. Patton, M. Q. (2015). Qualitative research & evaluation methods. Sage Publications [Google Scholar]
  68. Pellegrino, A., Stasi, A., & Bhatiasevi, V. (2022). Research trends in social media addiction and problematic social media use: A bibliometric analysis. Frontiers in Psychiatry, 13, doi: 10.3389/fpsyt.2022.1017506 [Google Scholar] [Crossref] 
  69. Pektaş, İ., & Mayda A., S. (2018). Tıp fakültesi öğrencilerinde internet bağımlılığı düzeyi ve etkileyen etmenler. Sakarya Tıp Dergisi, 8(1), 52-62. doi: 10.31832/smj.368316 [Google Scholar] [Crossref] 
  70. Sabuncuoğlu, H. (1995). Uyuşturucu bağımlılığı. MEB Yayınları. [Google Scholar]
  71. Sağlık Bakanlığı (2018). 2017 Sağlık istatistiği yıllığı. Ankara: Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/31113/0/111turkcesiydijiv1pdf.pdf [Google Scholar]
  72. Sarısoy, A. N. (2019). Üniversite öğrencilerinin sigara bağımlılıklarının nitel araştırma yöntemi ile incelenmesi: Karabük Üniversitesi örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(3), 636-644. doi: 10.33712/mana.594418 [Google Scholar] [Crossref] 
  73. Sığrı, Ü. (2021). Nitel araştırma yöntemleri. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. [Google Scholar]
  74. Snoubar, Y. (2020). Prevalence of drugs among school students: Preventive strategies from a social work perspective. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 4(2), 20-25. [Google Scholar]
  75. Şahinöz, T., Şahinöz, S., & Kıvanç, A. (2017). Sağlığı geliştirmenin en kolay yolu: Okul sağlığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 303-312. [Google Scholar]
  76. Talan, T., Doğan, Y., & Kalinkara, Y. (2023): Effects of smartphone addiction, social media addiction and fear of missing out on university students’ phubbing: A structural equation model. Deviant Behavior, 1-14. doi: 10.1080/01639625.2023.2235870. [Google Scholar] [Crossref] 
  77. Taylan, Ş. B., Nas İ., & Ediz Ç. (2019). Sağlıklı yaşam seminerine katılan öğrencilerin madde bağımlılığı ile ilgili farkındalıkları. Bağımlılık Dergisi, 20(4), 197-205. [Google Scholar]
  78. Tengilimoğlu, D., Güzel, A., & Günaydın, E. (2013). Sosyal pazarlama kapsamında dumansız hava sahası: Örnek bir uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 1-26. [Google Scholar]
  79. Tur‐Porcar, A. (2017). Parenting styles and internet use. Psychology & Marketing, 34(11), 1016-1022. doi: 10.1002/mar.21040. [Google Scholar] [Crossref] 
  80. Tutar, H. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik: Bir model önerisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 117-140. doi: 10.18037/ausbd.1227323 [Google Scholar] [Crossref] 
  81. TÜİK (2020). Türkiye sağlık araştırması, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu.  [Google Scholar]
  82. Uğurlu, T. T., Şengül, C. B., & Şengül, C. (2012). Bağımlılık psikofarmakolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(1), 37-50. doi: 10.5455/cap.20120403 [Google Scholar] [Crossref] 
  83. Ulusoy, K. (2017). Tarih öğretmenlerinin madde bağımlılığı ve medya bağımlılığı ile ilgili düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 385-400. [Google Scholar]
  84. UMUDDER (2017). Bağımlılık yapan maddeler. http://umudder.org/bagimlilik-yapan-maddeler/ [Google Scholar]
  85. UNODC (2018). Drugs and age: Drugs and associated issues among young people and older people. World Drug Report 2018. The United Nations Office on Drugs and Crime. [Google Scholar]
  86. Uzbay, İ. T. (2009). Madde bağımlılığının tarihçesi, tanımı, genel bilgiler ve bağımlılık yapan maddeler. Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, 21(22), 5-14. [Google Scholar]
  87. Vasters, G. P., & Pillon, S. C. (2011). Drugs use by adolescents and their perceptions about specialized treatment adherence and dropout. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 19, 317-324. [Google Scholar]
  88. WHO (2014). The effects of tobacco use on health. WHO-EM/TFI/113/E. https://applications.emro.who.int/docs/Fact_Sheet_TFI_2014_EN_15316.pdf [Google Scholar]
  89. WHO (2018). Global status report on alcohol and health 2018. Cenevre: World Health Organization. https://www.who.int/publications/i/item/9789241565639. [Google Scholar]
  90. WHO (2021). WHO global report on trends in prevalence of tobacco use 2000–2025. Geneva: World Health Organization. [Google Scholar]
  91. WHO (2023) Tobacco. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/tobacco [Google Scholar]
  92. Yavuz, O. (2018). Özel yetenekli öğrencilerde internet ve oyun bağımlılığı ile algılanan sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2(4), 281-296. doi: 10.31461/ybpd.475080 [Google Scholar] [Crossref] 
  93. Yegül, S. (2020). Lise öğrencilerinin bağımlılık yapan maddelere karşı sosyal dışlanma durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İnönü Üniversitesi, Malatya. [Google Scholar]
  94. Yeşilay (2021). Okulda bağımlılığa müdahale programı. https://www.yesilay.org.tr/tr/kurumsal-projeler/okulda-bagimliliga-mudahale-programi-obm. [Google Scholar]
  95. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  96. Yıldız, M. (2017). Lise öğrencilerinin madde bağımlılığından korunmaya ilişkin öz-yeterliliğinin incelemesi. International Journal of Education, Science and Technology, 3(2), 70-77. [Google Scholar]
  97. Yılmayan, A. (2020). Van ili merkezindeki 10-12.sınıf öğrencilerinde narkotik madde kullanım yaygınlığı. ISPEC Journal of Social Science & Humanities 4(3), 183-211. doi: 10.46291/ISPECIJSSHvol4iss3pp183-211 [Google Scholar] [Crossref] 
  98. Yılmaz, E. (2019). 2012-2017 döneminde madde bağımlılığı ile mücadele politikalarının süreç analizi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  99. Yoldaş, C., & Demircioğlu, H. (2020). Madde kullanımı ve bağımlılığı önlemeye yönelik psikoeğitim programlarının incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 21(1), 72-91. [Google Scholar]
  100. Zou, Z., Wang, H., d’Oleire Uquillas, F., Wang, X., Ding, J., & Chen, H. (2017). Definition of substance and non-substance addiction. Advances in Experimental Medicine and Biology, 1010(1), 21–41. doi: 10.1007/978-981-10-5562-1_2 [Google Scholar] [Crossref] 
Meta
Cil. 4 (2)
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 4 Sayı 2

Aralık 2023

Tüm Makaleler
Copyright © 2012 - 2024 Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi.
Pen Academic Publishing is a trademark of THDSoft.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY-NC-ND
Electronic Journal Management System. This software was developed in Türkiye. ejournal.gen.tr
Pen Academic Publishing General Publication Policy: