Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi
Abbreviation: JEPS | ISSN (Online): 2757-7600 | DOI: 10.29329/jeps

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 2023, Cil. 4(2) 145-166

İlkokul Müfredatında Yer Alan Derslerin İhmal Edilen Program Açısından İncelenmesi

Gökhan Günay

ss. 145 - 166   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jeps.2023.633.4

Yayın tarihi: Aralık 31, 2023  |   Okunma Sayısı: 111  |  İndirilme Sayısı: 147


Özet

İhmal edilen program, resmi öğretim programlarında kasıtlı veya kasıt olmaksızın yer verilmeyen eğitimsel unsurların öğrenci öğrenmeleri üzerinde olumsuz etkiler oluşturabileceğini iddia eden eleştirel bir yaklaşımdır. İlkokul kademesinin, öğrencilerin eğitimsel alt yapılarının oluşturulduğu bir süreç olduğu düşünüldüğünde ilkokul müfredatı bağlamında göz ardı edilebilecek eğitimsel unsurların öğrenci öğrenmeleri üzerinde kalıcı tahribatlar bırakabileceği söylenebilir. Bu anlamda araştırmanın temel amacı ilkokul müfredatında yer alan derslerin ihmal edilen program açısından incelenmesidir. Araştırma nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması ile desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılında Çanakkale ili Biga ilçesinde görev yapan sınıf öğretmenlerinden uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen 18 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler, tümevarımsal içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar, müzik, beden eğitimi ve serbest etkinlikler gibi dersleri uygulamada ihmal ettikleri tespit edilmiştir. Bu derslerin; öğretmenlerin bilgi ve beceri yönünden yetersiz olması, fiziki donanım eksikliği, akademik derslerin yoğun bir müfredata sahip olması ve ölçme ve değerlendirme sisteminin oluşturduğu baskılar gibi gerekçelerle ihmal edildiği belirlenmiştir. İhmalleri azaltabilmek için ise; fiziki olanakların iyileştirilmesi, müfredatın revize edilmesi, beceriye dayalı derslere alan öğretmenlerinin girmesi, öğretmen niteliğinin arttırılması ve ölçme-değerlendirme sisteminin değiştirilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlara bağlı olarak görsel sanatlar, müzik, beden eğitimi gibi derslerin öğretimine yönelik sınıf öğretmenlerine hizmet içi eğitimlerin verilmesi, bu derslerin kendi alan öğretmenleri tarafından verilmesine yönelik düzenlemelerin yapılması, ölçme değerlendirme sisteminin ihmal edilen dersleri de işin içine katarak sonuç odaklı bir yapıdan süreç odaklı bir yapıya dönüştürülmesi ve müfredat yoğunluğunun azaltılması gibi öneriler sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler: İhmal edilen program, İlkokul, Müfredat


Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Gunay, G. (2023). İlkokul Müfredatında Yer Alan Derslerin İhmal Edilen Program Açısından İncelenmesi . Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 4(2), 145-166. doi: 10.29329/jeps.2023.633.4

Harvard
Gunay, G. (2023). İlkokul Müfredatında Yer Alan Derslerin İhmal Edilen Program Açısından İncelenmesi . Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 4(2), pp. 145-166.

Chicago 16th edition
Gunay, Gokhan (2023). "İlkokul Müfredatında Yer Alan Derslerin İhmal Edilen Program Açısından İncelenmesi ". Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 4 (2):145-166. doi:10.29329/jeps.2023.633.4.

Kaynakça
  1. Adar-Cömert, S. (2019). Görsel sanatlar öğretmenlerinin karşılaştıkları problemler ve çözüm önerileri. EKEV Akademi Dergisi, (78), 497-510. [Google Scholar]
  2. Arvand, A., Dehghani, M., Omidvar, N. and Ashoori, M. (2019). Food and nutrition literacy: A neglected aspect in high school textbooks in Iran. Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology, 13(4), 29-38. [Google Scholar]
  3. Assemi, A., & Sheikhzadeh, M. (2013). Intended, implemented and experiential null curriculum. Life Science Journal,10(1), 82-85. [Google Scholar]
  4. Atalay, N., Ay, Y. ve Gültekin, M. (2014). İköğretimde serbest etkinliklere yönelik sınıf öğretmeni ve öğrenci görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 419-437. [Google Scholar]
  5. Aytekin, S. (2022). İlkokul programında yer alan beden eğitim ve oyun dersine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. [Google Scholar]
  6. Bahadır, S.ve Berkant, H. G. (2022). Yaratıcılığı keşfediyor ya da öldürüyor muyuz? Görsel sanatlar dersi öğretmenlerinin bakışından bir değerlendirme. Eğitim Yansımaları Dergisi, 6(2), 107-129. [Google Scholar]
  7. Bozak, A., Apaydın, Ç. ve Demirtaş, H. (2012). Serbest etkinlik dersinin etkililiğinin denetmen, yönetici ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 11(2), 520-529. [Google Scholar]
  8. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  9. Chowdhury, T. B. M., & Siddique, M. N. A. (2017). An explorative study on the null secondary science curriculum in Bangladesh. Science Education International, 28(2), 147-155. [Google Scholar]
  10. Cinoğlu, M. ve Bağcı, E. (2018). İlkokullarda serbest etkinlikler uygulamaları dersinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 712-727. [Google Scholar]
  11. Cohen, L, Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. London and New York: Routledge. [Google Scholar]
  12. Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Mesut Bütün ve Selçuk B. Demir (çev. ed.). Ankara: Siyasal Kitapevi. [Google Scholar]
  13. Creswell J. W. (2014). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. Selçuk B. Demir (çev. ed.). Ankara: Eğiten Kitap. [Google Scholar]
  14. Çakmak, N. ve Türkcan, B. (2019). Değişmeyen algılar, değişmeyen sorunlar: Öğrenci-öğretmen-veli bağlamında ilkokul görsel sanatlar dersi. Egitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 768-791. [Google Scholar]
  15. Çilingir, V. ve Şentürk, N. (2012). İlköğretim 1., 2. ve 3. sınıf öğretmenlerinin ilköğretim müzik dersi öğretim programı kazanımlarını gerçekleştirebilmeleri konusunda kendi yeterliklerine ilişkin görüşleri (Aydın ili örneği). Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-20. [Google Scholar]
  16. Çivril-Kara, R., Akbulut, V., Öncü, E. ve Koca, F. (2015). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi ve oyun dersi öz-yeterlikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 745-766. [Google Scholar]
  17. Dağdelen, O. ve Kösterelioğlu, İ. (2015). İlkokullardaki oyun ve fiziki etkinlikler dersinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 97-128. [Google Scholar]
  18. Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Practical Assessment, Research and Evaluation, 2(1), 1-2. [Google Scholar]
  19. Demirhan, G., Bulca, Y., Saçı, F. ve Kangalgil, M. (2014). Beden eğitimi öğretmenlerinin uygulamada karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29-2), 57-68. [Google Scholar]
  20. Dinç-Altun, Z. ve Uzuner, F. G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin müzik öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1416-1432. [Google Scholar]
  21. Ebrahimi Harestani, A., Mahram, B., & Liaghatdar, M. J. (2015). The analysis of null curriculum in sex education: Focusing on the male students at junior high school. Research in Curriculum Planning, 12(44), 26-40. [Google Scholar]
  22. Eisner, E. W. (2002). The Educational Imagination: On the Design and Evaluation of School Programs (3rd ed.). Prentice Hall. [Google Scholar]
  23. Flinders, D. J., Noddings, N., & Thornton, S. J. (1986). The null curriculum: Its theoretical basis and practical İmplications. Curriculum Inquiry, 16(1), 33-42. [Google Scholar]
  24. Gholami, M., Rahimi, A., Ghahramani, O., & Dorri, E. R. (2016). A Reflection on null curriculum. A Journal of Multidisciplinary Science and Technology, 7(1), 218-223. [Google Scholar]
  25. Göğüş, G. (2008). İlköğretim I. kademe müzik eğitiminde öğretmenin etkinliği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 369-382. [Google Scholar]
  26. Gökdemir, M. A. ve Büyükalan-Filiz, S. (2018). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersinde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri (Mardin örneği). Electronic Turkish Studies, 13(19). 775-793. [Google Scholar]
  27. Gökmen, F. ve Filiz, S. (2023). Ortaokul fen bilimleri öğretim programının ihmal edilme durumlarının Eisner’in eğitsel eleştiri modeliyle değerlendirilmesi. The Journal of International Educational Sciences, 10(35), 193-229. [Google Scholar]
  28. Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  29. Günay, G. (2023). İhmal edilen program bağlamında fen bilimleri eğitim programı incelemesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale. [Google Scholar]
  30. Gürbüztürk, O. ve Çakmak, G. (2017). İlkokulda serbest etkinlikler dersinde etkinlik seçimini etkileyen faktörlere ilişkin öğretmen görüşleri. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 3(2), 177-190. [Google Scholar]
  31. İçel, K. ve Oğuz, A. (2023). Beden eğitimi ve oyun öğretim programının uygulanmasına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(4), 1311-1327. [Google Scholar]
  32. Kahraman, A. D. (2007). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersi programının uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin görüşleri ve çözüm önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  33. Kaya, B., Karakaya, M., Apaydın, M. B. ve Sunay, H. (2022). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersinin uygulanmasında karşılaştıkları problemler. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 801-813. [Google Scholar]
  34. Kılıç, İ. (2009). İlköğretim birinci kademe sınıf öğretmenlerinin müzik öğretiminde karşılaştıkları sorunlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 123-138. [Google Scholar]
  35. Kızılırmak, B. (2018). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersi alan bilgisi öz yeterlik inançları. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 29-51. [Google Scholar]
  36. Kian, M. (2016). Analysis the null curriculum of nutritional literacy among high school students. Journal of Theory & Practice in Curriculum, 3(6), 101-120. [Google Scholar]
  37. Kocabaş, A. (2000). Sınıf öğretmenlerinin müzik derslerindeki yetersizliklerine ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 7-11. [Google Scholar]
  38. Köroğlu, G. N. (2014). İlköğretim ikinci kademe müzik öğretmenlerinin 2006 müzik dersi öğretim programına yönelik görüşleri. SED-Sanat Eğitimi Dergisi, 2(1), 127-141. [Google Scholar]
  39. Kuş, M. (2019). Türkiye’de uygulanan Abitur programlarının değerlendirilmesi: Bir durum çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  40. Leymun, Ş. O., Odabaşı, F. ve Yurdakul, İ. K. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 367-385. [Google Scholar]
  41. MEB (2010). Talim ve Terbiye Kurulunun 20.07.2010 Tarihli ve 75 Sayılı Kararı. Erişim 24.12.2023, https://ttkb.meb.gov.tr/ [Google Scholar]
  42. Mehrmohammadi, M. (2013). Recognition of  “technology education” as a null aspect of school curriculum and an exigency in the Islamic World. Journal of Curriculum Studies, 7(28), 117-138. [Google Scholar]
  43. Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama için Bir Rehber. Selahattin Turan (çev. ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
  44. Null, W. (2011). Curriculum: From Theory to Practice. Lanbam, Boulder, New York, Toronto, Plymouth, UK: Rowman & Littlefield Publishers Inc. [Google Scholar]
  45. Orhan, A. ve Acar, F. E. (2018). Göz ardı edilen program ve Türkiye’deki yansımaları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(3), 292-305. [Google Scholar]
  46. Öz, Z. ve Dinç-Altun, Z. (2021). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersinin işlenişine ilişkin görüşleri. Uygulamada Eğitim ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 94-113. [Google Scholar]
  47. Özer, N. Ö. ve Kalkan, A. (2016). İlkokul öğretmenlerinin görsel sanatlar dersindeki üç boyutlu çalışmalara ilişkin materyal kullanımı (sabundan heykel örneği). International E-Journal of Advances in Education, 2(6), 383-393. [Google Scholar]
  48. Pehlivan, Z., Dönmez, B. ve Yaşat, H. (2005). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersine yönelik görüşleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 51-62. [Google Scholar]
  49. Patton, M. Q. (2015). Qualitative Research & Evaluation Methods (4th ed.). Thousand Oaks, California: Sage Publications. [Google Scholar]
  50. Pektaş, S. (2024). Sınıf öğretmenleri görüşleri doğrultusunda müzik dersi öğretim programında yer alan öğrenme alanlarına ait kazanımların değerlendirilmesi. Temel Eğitim Dergisi, 22, 36-48. [Google Scholar]
  51. Peng, G. F., & Cui, Y. X. (2021). The Research on the connotation, types, reasons, and enlightenment of null curriculum. US-China Education Review, 11(1), 25-29. [Google Scholar]
  52. Stephenson, A. M. (2009). Skirmishes on the border: How children experienced, influenced and enacted the boundaries of curriculum in an early childhood education centre setting. Unpublished Ph.D. Thesis. Victoria University of Wellington, Wellington, New Zelland. [Google Scholar]
  53. Suh, J. D. (2021). The relevance and pertinence of sexuality education in seminary: The explicit and null curricular practices in ministry training. Christian Education Journal, 18(2), 275-288. [Google Scholar]
  54. Tatar, Ş. (2018). İhmal edilen eğitim programında tartışmalı konuların ilk ve ortaokul öğretim programları bağlamında incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  55. Ürey, M. ve Çepni, S. (2014). Serbest etkinlik çalışmaları dersine yönelik bir program önerisi: Okul bahçesi programı. Milli Eğitim Dergisi, 44(202), 37-58. [Google Scholar]
  56. Üzümcü, Ö. (2023). İlkokuldaki serbest etkinlikler saati için tasarlanan ders önerilerinin ihtiyaç belirleme yaklaşımlarına ve içeriklerine göre incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(4), 1236-1248. [Google Scholar]
  57. Yazar, T., Gökalp, M. ve Ağçiçek, M. (2013). İlköğretim kurumları 1992 resim-iş eğitimi dersi öğretim programı ile 2006 görsel sanatlar dersi öğretim programlarının incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(2), 53-71. [Google Scholar]
  58. Yıldız, Ö. ve Güven, Ö. (2021). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ve karşılaştıkları problemler. Scientific Educational Studies, 5(1), 27-46. [Google Scholar]
  59. Yünlü, F. (2004). İlköğretim okullarında sınıf öğretmenlerinin müzik derslerine ilişkin eğitim gereksinmeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  60. Zare, P., & Marzoghi, R. A. (2023). Innovation in cognition and conceptual development of null Curriculum. Journal of Curriculum Studies, 18(69), 37-68. [Google Scholar]