Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi

Nalan Altay

doi:https://doi.org/10.29329/jeps.2022.507.2

Orjinal Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 2022, Cil. 3(1) 17-26

Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi

Nalan Altay

ss. 17 - 26 | DOI: https://doi.org/10.29329/jeps.2022.507.2

Yayın tarihi: Aralık 31, 2022 | Okunma Sayısı: 199 | İndirilme Sayısı: 278

PDF İndir

Özet

Eğitim-öğretim süreci içinde kazandığımız değerlerin hem ilerdeki davranışlarımızı şekillendirmede hem de okul ortamında öğrenciler arasında sorun oluşturabilecek durumların ortaya çıkmasını önlemede etkili olduğu düşünülmektedir. Değerler yaşam boyu karşılaşabileceğimiz sorunlara yönelik sağlıklı çözümler geliştirmemizi sağlar. Değerler iyi, güzel ve doğru olarak kabul ettiğimiz davranış ve tutumlardır. Sosyal Bilgiler Öğretim Programında öğrencilere kazandırılması amaçlanan değerler, her bir sınıf düzeyi için kazanımlar ve kazanım açıklamaları olarak öğrenme alanı düzeyinde belirtilmiştir. Programda belirtilen değerlerin ders kitaplarına dağılımının konu edinen bu çalışma nitel araştırma yöntemi ile hazırlanmıştır. Durum çalışması şeklinde desenlenen araştırmada 5., 6., 7. sınıf ders kitaplarından birer adet seçilmiştir. Seçilen kitaplar betimsel analiz yöntemi ile analiz edilerek, içeriklerinde yer alan değerler bakımından incelenmiştir.

Araştırmacı sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlere ilişkin bir tablo hazırlamıştır. Ders kitaplarında bu değerler belirlenmiş ve sayısallaştırılmıştır. Ders kitaplarına değerlerin dağılımı hem sınıf seviyesi bakımından hem de öğrenme alanı bakımından ortaya konmuştur. Vatanseverlik, duyarlılık, dayanışma değerleri en sık işlenen değerler olarak bulunmuş; değerlerin ders kitaplarında dengeli dağılmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Ders Kitapları, Değerler

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Altay, N. (2022). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi . Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 3(1), 17-26. doi: 10.29329/jeps.2022.507.2

Harvard
Altay, N. (2022). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi . Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi, 3(1), pp. 17-26.

Chicago 16th edition
Altay, Nalan (2022). "Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi ". Eğitim Felsefesi ve Sosyolojisi Dergisi 3 (1):17-26. doi:10.29329/jeps.2022.507.2.

Kaynakça

Aslan, H. İ, Coşkun Keskin, S. & Önder, S. (2019). Ortaokul 6. Sınıf İngilizce Ders Kitaplarında Yer Verilen Değerler. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 4 (2) , 355-371 . DOI: 10.21733/ibad.551643 [Google Scholar]
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları. [Google Scholar]
Çelikkaya, T., & Kürümlüoğlu, M. (2018). Yeni sosyal bilgiler programında 4. ve 5. sınıfta kazandırılması hedeflenen değerlere ilişkin kazanımların içeriğe yansıması. Değerler Eğitimi Dergisi, 16 (36), 7-38. [Google Scholar]
Değirmenci Toraman, K., & Memişoğlu, H. (2022). Sosyal Bilgiler ders kitaplarındaki edebi ürün ve görsellerin değerler eğitimi açısından incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 8 (2), 198-217. DOI: https://10.24289/ijsser.1081371 [Google Scholar]
Dere, İ., & Yavuzay, M. (2020). Sosyal Bilgiler Derslerinde Değerler Eğitimine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (56), 61-91. [Google Scholar]
Dinçer, B., & Aksoy, R. M. (2021). Postgraduate students’ views on values education. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 8(3). 1369-1384. [Google Scholar]
Esemen, A. (2020). 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Kazanımlarında Evrensel Değerler, Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 4 (2), 89-109. DOI: https://10.32960/uead.743762. [Google Scholar]
Ezer, F. & Kınacı, M. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Değerler Eğitimine ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerlere Yönelik Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1), 346-365. DOI: https://10.17679/inuefd.547138 [Google Scholar]
Kafadar, T, Öztürk, C. & Katılmış, A. (2018). Farklı Ülkelerin Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Değerler Eğitimi Boyutunda Karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 154-177. [Google Scholar]
Karakuş, N., & Çoksever, P. (2019). Değerler Eğitiminde Rol Model Olarak Kadın Kahramanlar. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 10 (20), 46-62. [Google Scholar]
Karasu Avcı, E, Faiz, M., & Turan, S. (2020). Etkili Vatandaşlık Eğitiminde Değerler Eğitimi: Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Düşünceleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 18 (39), 263-296. DOI: https://10.34234/ded.655916 [Google Scholar]
Köksal, K., Yaylacı Kılıç, Z., Yel, Ü., Erbaş, S. & Kılcan, B. (2022). Sosyal bilgiler ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 74-87. doi: https://10.48174/buaad.52.1 [Google Scholar] [Crossref]
Kurtdede-Fidan, N. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi: Nitel bir araştırma. International Journal of Social Science, 6(3), 361-388. [Google Scholar]
Kuş, Z, Merey, Z., & Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 183-214. [Google Scholar]
Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Ankara. [Google Scholar]
Patton, M. Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (Çeviri Editörü: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir). Pegem Akademi. [Google Scholar]
Selanik Ay, T., & Konak, S. (2019). Günlük gazetelerin sosyal bilgiler öğretim programındaki değerler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (35), 1-21. [Google Scholar]
Taş, H. (2022). İlkokul 4.sınıf sosyal bilgiler ders kitabının evrensel değerler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (62), 455-475. DOI: https://10.21764/maeuefd.1054065. [Google Scholar]
Yaşar, Ş., & Çengelci, T. (2012). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimine ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 1-23. [Google Scholar]
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]

Cilt 3 Sayı 1

Aralık 2022

Tüm Makaleler